Vakantie februari 2015 - 02
Blijf op de hoogte en volg Lieve
27 Februari 2015 | Guinea-Bissau, Bissau
Ik heb een vraag gevonden waarop nooit een antwoord komt. De verzoeken om financiële steun stromen binnen en het gevraagde bedrag stijgt per dag. Op mijn vraag hoeveel ze denken dat ik verdien krijg ik geen antwoord. Het is niet alleen dat ik geen antwoord krijgt het voelt alsof de vraag ook niet binnen komt. Ook op de vraag hoeveel geld ze denken dat ik bij me heb voor deze maand blijft iedereen het antwoord schuldig en het onderwerp wordt snel onder de mat geveegd. Het is niet vreemd dat mensen om geld vragen, de financiële situatie van de meesten is bar slecht, maar het is de vanzelfsprekendheid waarmee gedacht wordt dat je het gewoon ergens vandaan kan trekken die heel ergerlijk is. Als je niet ingaat op het verzoek ben je gierig, de reden kan namelijk nooit zijn dat je het geld niet hebt. Een afscheidsfeestje zit er deze reis al niet meer in; zou dat een belletje doen rinkelen?
De toekomst mag er dan wel wat rooskleuriger uitzien dan een jaar geleden, dat betekent natuurlijk nog niet dat mensen het nu al beter hebben. Voor de financiering door donoren van mogelijke projecten is het nog altijd wachten op de ronde tafelconferentie. Ondertussen blijven de beurzen zo goed als dicht. Ik begrijp dat er wel een programma gestart is door de EU ter ondersteuning van NGO's. Voor werkgelegenheid is het dringend nodig dat er weer geld beschikbaar komt. Sam Maykel, mijn (onze) protegé, is nog steeds op zoek naar werk. Hij geeft al wel les op de universiteit, daar krijgt hij per uur 3000 CFA voor (ongeveer 4,5 Euro). Omdat er nog weinig economische activiteit is, liggen de banen niet voor het oprapen. Je moet gebruik maken van je netwerk om kansen te krijgen. De banken huren stagiaires in voor 3 tot 6 maanden, betalen ze niets, ook geen transport of zo en zetten ze dan weer op straat want er zijn geen vacatures. Op deze manier krijgen ze toch de ondersteuning die ze nodig hebben. Het is erg frustrerend voor de jongeren die terugkomen uit het buitenland in de hoop dat ze het echt gaan maken. Guinee heeft al eerder een generatie teruggekeerde studenten gekend die niet geïntegreerd werden in het systeem. Toen heerste vooral bij de zittende klasse de angst dat hun incompetentie zichtbaar zou worden met de komst van deze gediplomeerde gasten.
Zonet ging ik even ontbijt kopen – even, dat lukt dus nooit echt. In deze wijk kom ik altijd bekenden tegen, ik heb er gewoond en een café gehad. Mijn vriend de apotheker riep me vanaf de andere kant van de straat: kom even langs! Zijn broer is op bezoek uit Spanje. Hij woont daar al 8 jaar en heeft er ook een baan. Hij heeft economie gestudeerd in Cuba waar hij ook 18 jaar gewoond heeft. Wat hij het liefst wil is terugkomen naar Guinee maar, hij wil natuurlijk ook niet in een klap al zijn zekerheden verliezen. Gisteren was hij bij het ministerie waar werkgelegenheid onder valt met de vraag waarom Guinee geen website heeft waarop alle interessante vacatures staan zodat ook de Guineeërs in het buitenland kunnen solliciteren en zo weer kunnen terugkomen naar het land dat ze zo missen. Angola heeft dat bijvoorbeeld wel en daar wordt druk gebruik van gemaakt. Het is inderdaad een goed idee lijkt me. Er zijn zoveel goed opgeleide Guineeërs die in het buitenland zitten die graag terug zouden terugkomen. Ik geloof heel erg dat deze remigratie één van de oplossingen kan zijn voor dit land. Misschien is de website een leuk idee voor een buitenlandse donor, wij willen toch graag van al die buitenlanders af....
De angst voor Islam heeft hier ondertussen ook toegeslagen. Guinee heeft altijd een redelijk grote groep moslims gehad (Fula en Mandinga en nog wat kleinere groepen, samen toch wel goed voor bijna 50% van de bevolking). Binnen deze groep is nooit sprake geweest van fanatisme, integendeel, er wordt juist uitgedragen dat het gaat om goed samenleven, om eerlijkheid, om solidariteit etc. Binnen de steden leven moslims en christenen of zij die geloven in traditionele geesten en verschijnselen vriendschappelijk naast elkaar. Ze respecteren elkaars feesten en gewoonten. Met kerst delen de christenen eten uit aan de moslims, met het slachtfeest gebeurt het omgekeerde. Sinds de oorlog van 1998 zijn er steeds meer moslims van over de grens het land binnen gekomen uit de omliggende landen. Vooral in de groep afkomstig uit Guinee Conakry zitten radicale moslims. Hun vrouwen zijn zwaar gesluierd en komen amper de deur uit. Ze zijn volledig bedekt in zwarte sluiers (synthetisch ook nog) en je ziet met moeite nog de ogen. De mannen geven je geen hand en behandelen je eigenlijk als een stuk vuil. Dit valt niet goed bij de doorsnee Guineeër en druist helemaal in tegen de lokale gewoonten. Omdat de groep ondertussen zo groot is, gaan ze zich steeds arroganter gedragen. De stad Bissau probeert, zoals eerder geschreven, de marktkramers naar de markt te verplaatsen, deze groep fanatiekelingen weigert dat categoriek en niemand durft iets te doen. Het is maar de vraag hoeveel van hen echt legaal in het land zijn. Het systeem faalt enorm waardoor velen de Guinese nationaliteit gekocht hebben en ze dus niet meer als immigranten te onderscheiden zijn. De staat is te zwak om ook maar enig beleid in deze te voeren en het volk voelt zich in de steek gelaten.
Gill en Kemba (in wiens huis ik logeer) hebben een vriend, een aardige jongen die ze al langer kennen. Hij heeft in Europa gezeten en is daar in de drugshandel terechtgekomen. Hij heeft dan ook een flinke tijd in de gevangenis gezeten waar hij geradicaliseerd is. Ondertussen is hij de rechterhand van een zwart Amerikaanse immigrant hier die een groep jongeren aan zich probeert te binden. Er zijn twee mogelijkheden: Ofwel is deze Amerikaan een echte ronselaar ofwel is hij een Amerikaanse agent. Beiden zijn mogelijk. Kemba die zelf moslim is gaat compleet uit zijn dak wanneer hij deze jongeman hoort en hij probeert steeds hem te overtuigen van zijn ongelijk. In tegenstelling tot deze jongen kent Kemba zijn Koran wel. Toch maakt hij blijkbaar geen enkele indruk wat hem heel erg frustreert. Ik hoor hetzelfde verhaal van andere moslim vrienden. Het lijken vooral verloren jongens die makkelijk mee te slepen zijn in deze vorm van geloof. Wat dat betreft denk ik dat er weinig verschil is met Europa, ook daar zijn het veelal jongeren waar het niet goed mee gaat, die zich gediscrimineerd voelen, minder kansen hebben op de arbeidsmarkt, in moeilijke gezinssituaties leven en wat nog meer.
Eindelijk kan ik een keer een bezoek brengen aan de school waar vorig jaar vlak voor de regentijd een waterput gebouwd is met ingezameld verjaardagsgeld van Harriet. Ik was toen al onder de indruk van de efficiëntie waarmee de oprichter van de school dit project ter hand nam. De correspondentie was helder en er was duidelijk nagedacht over de kosten en de uitvoering. Na het uitwisselen van een paar e-mails was voor mij wel duidelijk dat dit een goed doel was. Tijdens de werken kreeg ik regelmatig korte berichten met foto's toegestuurd en op het eind een volledige verantwoording van de gemaakte kosten. Ik was dan ook erg benieuwd om de man achter dit verhaal te ontmoeten. Humberto stond, of beter zat, want hij zit in een rolstoel, op het schoolplein instructies te geven toen we aankwamen. Er werden voorbereidingen getroffen voor een feestelijke bijeenkomst later deze week. Het schoolplein zag er schoon en ordelijk uit en de gebouwen waren vers geschilderd. De klaslokalen zijn simpel maar voldoen en er wordt ondertussen in drie periodes lesgegeven, geholpen door het feit dat er elektriciteit is en er dus ook 's avonds les gegeven kan worden. We worden uitgenodigd in het kantoortje van Humberto, een gammel bureau en een paar plastic stoelen voor bezoekers. Al 20 jaar organiseert hij onderwijs zonder enige hulp van het ministerie. Ondertussen komt hij ex-leerlingen van hem tegen in hoge functies, velen hebben in het buitenland kunnen studeren maar alles begon voor hen met een zelf meegebracht bankje in het schooltje van Humberto. Tijdens het gesprek sijpelen leraren binnen om een krijtje te halen of om het gesprek te volgen. Humberto vertelt over de hulp die hij van Brazilië heeft gekregen en nu nog krijgt. Zijn leraren kunnen elk op hun beurt naar Brazilië voor een cursus, bij terugkomst moeten ze hun collega's bijspijkeren op het gebied waarin ze les gehad hebben. Het is duidelijk dat de leraren hier Humberto op handen dragen. Hijzelf is erg bescheiden en heeft vooral nog allerlei projecten waar hij aan wil beginnen. Er is een wijk niet ver van de huidige school waar geen onderwijs is voor de kinderen. Zijn school is te ver voor hen en daarom wil hij in elk geval voor de kleinsten, 6 à 7 jaar, een schooltje beginnen. Als ze ouder zijn kunnen ze de afstand misschien wel afleggen. Hij is ondertussen ook bezig met een gezondheidspost die pas geopend is. De buitenwijken van Bissau komen steeds verder van het centrum te liggen maar hebben helemaal geen gepaste infrastructuur. Hij ziet die hiaten en wil er graag wat aan doen. Volgens hem is niet geld het probleem, het gaat om het idee, om de inzet.
Hij vertelt dat de kinderen in zijn school wel leren lezen, maar omdat er geen gedrukt materiaal is hebben ze erg veel moeite om gedrukte letters te lezen, ze kennen alleen handschrift. Het ministerie moet normaal lesboekjes verspreiden die onder andere door het INDE (de oude werkplek van Mart) gemaakt worden. Jammer genoeg gebeurde dat tot hiertoe nooit hoewel Unicef de verspreiding aan alle kinderen van dit land financiert. Dit jaar, met de nieuwe regering, hebben ze voor het eerst wel wat ontvangen. De inhoud van de boekjes is stokoud terwijl ze normaal gesproken elke 4 à 5 jaar vernieuwd zouden moeten worden. Ondertussen staat er al maanden een hoop onderwijsmateriaal – leesboeken, maar ook schriften, krijt en andere schoolmaterialen – in een magazijn in Lissabon klaar voor vervoer. Noch het ministerie van onderwijs, noch dat van solidariteit is in staat om de container hierheen te krijgen. Gevolg, een hele hoop frustratie bij zowel de donoren als de ontvangers.
Een normaal mens zou de hoop waarschijnlijk al lang opgegeven hebben, maar niet deze groep jongens. Ik word er eerlijk gezegd stil van.
Gill en Kemba zijn vanochtend vroeg richting Gambia vertrokken en ik heb een heel huis voor mezelf. Het is even wennen na al die drukke dagen. In Gambia gaan ze weer eens proberen een visum voor Kemba te regelen naar Engeland. Hoewel ze getrouwd zijn is het niet eenvoudig en de procedure vergt nogal wat papierwerk. Misschien dat het nu de 2de keer wat makkelijker gaat. Gelukkig heb ik best wat tijd met Gill kunnen doorbrengen en was het erg gezellig. Nu kan ik wat meer tijd aan mijn eigen reizen en vakantie gaan besteden. Daar heb ik wel zin in.
Als alles goed gaat vertrek ik vanmiddag naar het zuiden. Overnachten in Buba en dan door naar Jembereng. De tijd vliegt voorbij en dit is eigenlijk het enige moment dat zowel Afonso als ik even weg kunnen. Dinsdag denk ik terug te zijn. Even radiostilte dus....
27-02-2015
De toekomst mag er dan wel wat rooskleuriger uitzien dan een jaar geleden, dat betekent natuurlijk nog niet dat mensen het nu al beter hebben. Voor de financiering door donoren van mogelijke projecten is het nog altijd wachten op de ronde tafelconferentie. Ondertussen blijven de beurzen zo goed als dicht. Ik begrijp dat er wel een programma gestart is door de EU ter ondersteuning van NGO's. Voor werkgelegenheid is het dringend nodig dat er weer geld beschikbaar komt. Sam Maykel, mijn (onze) protegé, is nog steeds op zoek naar werk. Hij geeft al wel les op de universiteit, daar krijgt hij per uur 3000 CFA voor (ongeveer 4,5 Euro). Omdat er nog weinig economische activiteit is, liggen de banen niet voor het oprapen. Je moet gebruik maken van je netwerk om kansen te krijgen. De banken huren stagiaires in voor 3 tot 6 maanden, betalen ze niets, ook geen transport of zo en zetten ze dan weer op straat want er zijn geen vacatures. Op deze manier krijgen ze toch de ondersteuning die ze nodig hebben. Het is erg frustrerend voor de jongeren die terugkomen uit het buitenland in de hoop dat ze het echt gaan maken. Guinee heeft al eerder een generatie teruggekeerde studenten gekend die niet geïntegreerd werden in het systeem. Toen heerste vooral bij de zittende klasse de angst dat hun incompetentie zichtbaar zou worden met de komst van deze gediplomeerde gasten.
Zonet ging ik even ontbijt kopen – even, dat lukt dus nooit echt. In deze wijk kom ik altijd bekenden tegen, ik heb er gewoond en een café gehad. Mijn vriend de apotheker riep me vanaf de andere kant van de straat: kom even langs! Zijn broer is op bezoek uit Spanje. Hij woont daar al 8 jaar en heeft er ook een baan. Hij heeft economie gestudeerd in Cuba waar hij ook 18 jaar gewoond heeft. Wat hij het liefst wil is terugkomen naar Guinee maar, hij wil natuurlijk ook niet in een klap al zijn zekerheden verliezen. Gisteren was hij bij het ministerie waar werkgelegenheid onder valt met de vraag waarom Guinee geen website heeft waarop alle interessante vacatures staan zodat ook de Guineeërs in het buitenland kunnen solliciteren en zo weer kunnen terugkomen naar het land dat ze zo missen. Angola heeft dat bijvoorbeeld wel en daar wordt druk gebruik van gemaakt. Het is inderdaad een goed idee lijkt me. Er zijn zoveel goed opgeleide Guineeërs die in het buitenland zitten die graag terug zouden terugkomen. Ik geloof heel erg dat deze remigratie één van de oplossingen kan zijn voor dit land. Misschien is de website een leuk idee voor een buitenlandse donor, wij willen toch graag van al die buitenlanders af....
De angst voor Islam heeft hier ondertussen ook toegeslagen. Guinee heeft altijd een redelijk grote groep moslims gehad (Fula en Mandinga en nog wat kleinere groepen, samen toch wel goed voor bijna 50% van de bevolking). Binnen deze groep is nooit sprake geweest van fanatisme, integendeel, er wordt juist uitgedragen dat het gaat om goed samenleven, om eerlijkheid, om solidariteit etc. Binnen de steden leven moslims en christenen of zij die geloven in traditionele geesten en verschijnselen vriendschappelijk naast elkaar. Ze respecteren elkaars feesten en gewoonten. Met kerst delen de christenen eten uit aan de moslims, met het slachtfeest gebeurt het omgekeerde. Sinds de oorlog van 1998 zijn er steeds meer moslims van over de grens het land binnen gekomen uit de omliggende landen. Vooral in de groep afkomstig uit Guinee Conakry zitten radicale moslims. Hun vrouwen zijn zwaar gesluierd en komen amper de deur uit. Ze zijn volledig bedekt in zwarte sluiers (synthetisch ook nog) en je ziet met moeite nog de ogen. De mannen geven je geen hand en behandelen je eigenlijk als een stuk vuil. Dit valt niet goed bij de doorsnee Guineeër en druist helemaal in tegen de lokale gewoonten. Omdat de groep ondertussen zo groot is, gaan ze zich steeds arroganter gedragen. De stad Bissau probeert, zoals eerder geschreven, de marktkramers naar de markt te verplaatsen, deze groep fanatiekelingen weigert dat categoriek en niemand durft iets te doen. Het is maar de vraag hoeveel van hen echt legaal in het land zijn. Het systeem faalt enorm waardoor velen de Guinese nationaliteit gekocht hebben en ze dus niet meer als immigranten te onderscheiden zijn. De staat is te zwak om ook maar enig beleid in deze te voeren en het volk voelt zich in de steek gelaten.
Gill en Kemba (in wiens huis ik logeer) hebben een vriend, een aardige jongen die ze al langer kennen. Hij heeft in Europa gezeten en is daar in de drugshandel terechtgekomen. Hij heeft dan ook een flinke tijd in de gevangenis gezeten waar hij geradicaliseerd is. Ondertussen is hij de rechterhand van een zwart Amerikaanse immigrant hier die een groep jongeren aan zich probeert te binden. Er zijn twee mogelijkheden: Ofwel is deze Amerikaan een echte ronselaar ofwel is hij een Amerikaanse agent. Beiden zijn mogelijk. Kemba die zelf moslim is gaat compleet uit zijn dak wanneer hij deze jongeman hoort en hij probeert steeds hem te overtuigen van zijn ongelijk. In tegenstelling tot deze jongen kent Kemba zijn Koran wel. Toch maakt hij blijkbaar geen enkele indruk wat hem heel erg frustreert. Ik hoor hetzelfde verhaal van andere moslim vrienden. Het lijken vooral verloren jongens die makkelijk mee te slepen zijn in deze vorm van geloof. Wat dat betreft denk ik dat er weinig verschil is met Europa, ook daar zijn het veelal jongeren waar het niet goed mee gaat, die zich gediscrimineerd voelen, minder kansen hebben op de arbeidsmarkt, in moeilijke gezinssituaties leven en wat nog meer.
Eindelijk kan ik een keer een bezoek brengen aan de school waar vorig jaar vlak voor de regentijd een waterput gebouwd is met ingezameld verjaardagsgeld van Harriet. Ik was toen al onder de indruk van de efficiëntie waarmee de oprichter van de school dit project ter hand nam. De correspondentie was helder en er was duidelijk nagedacht over de kosten en de uitvoering. Na het uitwisselen van een paar e-mails was voor mij wel duidelijk dat dit een goed doel was. Tijdens de werken kreeg ik regelmatig korte berichten met foto's toegestuurd en op het eind een volledige verantwoording van de gemaakte kosten. Ik was dan ook erg benieuwd om de man achter dit verhaal te ontmoeten. Humberto stond, of beter zat, want hij zit in een rolstoel, op het schoolplein instructies te geven toen we aankwamen. Er werden voorbereidingen getroffen voor een feestelijke bijeenkomst later deze week. Het schoolplein zag er schoon en ordelijk uit en de gebouwen waren vers geschilderd. De klaslokalen zijn simpel maar voldoen en er wordt ondertussen in drie periodes lesgegeven, geholpen door het feit dat er elektriciteit is en er dus ook 's avonds les gegeven kan worden. We worden uitgenodigd in het kantoortje van Humberto, een gammel bureau en een paar plastic stoelen voor bezoekers. Al 20 jaar organiseert hij onderwijs zonder enige hulp van het ministerie. Ondertussen komt hij ex-leerlingen van hem tegen in hoge functies, velen hebben in het buitenland kunnen studeren maar alles begon voor hen met een zelf meegebracht bankje in het schooltje van Humberto. Tijdens het gesprek sijpelen leraren binnen om een krijtje te halen of om het gesprek te volgen. Humberto vertelt over de hulp die hij van Brazilië heeft gekregen en nu nog krijgt. Zijn leraren kunnen elk op hun beurt naar Brazilië voor een cursus, bij terugkomst moeten ze hun collega's bijspijkeren op het gebied waarin ze les gehad hebben. Het is duidelijk dat de leraren hier Humberto op handen dragen. Hijzelf is erg bescheiden en heeft vooral nog allerlei projecten waar hij aan wil beginnen. Er is een wijk niet ver van de huidige school waar geen onderwijs is voor de kinderen. Zijn school is te ver voor hen en daarom wil hij in elk geval voor de kleinsten, 6 à 7 jaar, een schooltje beginnen. Als ze ouder zijn kunnen ze de afstand misschien wel afleggen. Hij is ondertussen ook bezig met een gezondheidspost die pas geopend is. De buitenwijken van Bissau komen steeds verder van het centrum te liggen maar hebben helemaal geen gepaste infrastructuur. Hij ziet die hiaten en wil er graag wat aan doen. Volgens hem is niet geld het probleem, het gaat om het idee, om de inzet.
Hij vertelt dat de kinderen in zijn school wel leren lezen, maar omdat er geen gedrukt materiaal is hebben ze erg veel moeite om gedrukte letters te lezen, ze kennen alleen handschrift. Het ministerie moet normaal lesboekjes verspreiden die onder andere door het INDE (de oude werkplek van Mart) gemaakt worden. Jammer genoeg gebeurde dat tot hiertoe nooit hoewel Unicef de verspreiding aan alle kinderen van dit land financiert. Dit jaar, met de nieuwe regering, hebben ze voor het eerst wel wat ontvangen. De inhoud van de boekjes is stokoud terwijl ze normaal gesproken elke 4 à 5 jaar vernieuwd zouden moeten worden. Ondertussen staat er al maanden een hoop onderwijsmateriaal – leesboeken, maar ook schriften, krijt en andere schoolmaterialen – in een magazijn in Lissabon klaar voor vervoer. Noch het ministerie van onderwijs, noch dat van solidariteit is in staat om de container hierheen te krijgen. Gevolg, een hele hoop frustratie bij zowel de donoren als de ontvangers.
Een normaal mens zou de hoop waarschijnlijk al lang opgegeven hebben, maar niet deze groep jongens. Ik word er eerlijk gezegd stil van.
Gill en Kemba zijn vanochtend vroeg richting Gambia vertrokken en ik heb een heel huis voor mezelf. Het is even wennen na al die drukke dagen. In Gambia gaan ze weer eens proberen een visum voor Kemba te regelen naar Engeland. Hoewel ze getrouwd zijn is het niet eenvoudig en de procedure vergt nogal wat papierwerk. Misschien dat het nu de 2de keer wat makkelijker gaat. Gelukkig heb ik best wat tijd met Gill kunnen doorbrengen en was het erg gezellig. Nu kan ik wat meer tijd aan mijn eigen reizen en vakantie gaan besteden. Daar heb ik wel zin in.
Als alles goed gaat vertrek ik vanmiddag naar het zuiden. Overnachten in Buba en dan door naar Jembereng. De tijd vliegt voorbij en dit is eigenlijk het enige moment dat zowel Afonso als ik even weg kunnen. Dinsdag denk ik terug te zijn. Even radiostilte dus....
27-02-2015
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
